پوست موهر پشت کتان تُرک

پارچه موهر پارچه ای زمستانی است که با الیاف پشم بز آنگورا بافته می شود. پارچه موهر با نام های دیگری مانند پارچه آنگورا یا پارچه آنغوره نیز شناخته می شود. این پارچه زیردست لطیف تری نسبت به پارچه پشمی های دیگر دارد که به خاطر لطافت الیاف پشم آنگورا است. برخی تصور می کنند که پارچه موهر مربوط به خرگوش آنگورا است، که این تصور اشتباهی است. بزرگترین تولید کننده های الیاف موهر کشورهای آفریقا جنوبی، آمریکا و ترکیه هستند. آفریقا جنوبی بزگترین تولید کننده الیاف موهر است، اما تولید کننده منسوجات موهر نیست و این الیاف را برای تبدیل به پارچه، به کشورهای دیگر صادر می کند. در ادامه به طور مفصل به خصوصیات و کاربردهای این پارچه می پردازیم.

تاریخچه

پارچه موهر یکی از قدیمی ترین پارچه های مورد استفاده توسط بشر است. احتمالا بز آنگورا در کوه های تبت پرور داده می شده و در قرن شانزدهم به ترکیه رسیده است. اما شواهد نشان می دهد که پارچه موهر از قرن هشتم در انگلستان شناخته شده بوده است. کلمه موهر قبل از ۱۵۷۰ میلادی به انگلیسی وارد شد. ریشه این کلمه از واژه عربی مخیّر که نام نوعی پارچه کرک دار است، به معنی انتخاب، گرفته شده است. پارچه موهر خام در سال ۱۸۲۰ از ترکیه به انگلستان رسید. تا سال ۱۸۴۹ آنکارا در ترکیه تنها تولیدکننده بز آنگورا بود. در دهه ۶۰ میلادی با استفاده از الیاف موهر، پارچه ای تولید شد که با تابش نور و از زوایای مختلف دو رنگ دیده می شد. از این پارچه دو رنگ برای دوخت کت و شلوار استفاده می شد و طرفداران زیادی در خرده فرهنگ مد داشت. محبوبیت این کت و شلوار تا اوایل دهه هشتاد ادامه یافت.

الیاف

همان طور که به آن اشاره شد، پارچه موهر از الیاف پشم بز آنگورا تهیه می شود. پشم های بز آنگورا ۲ بار در سال، اوایل بهار و اوایل پاییز، چیده می شود. پس از چیدن پشم بزها، ناخالصی های آن مانند چربی و گیاه و آشغال ها با شست و شو از آن جدا می شود. الیاف موهر به نسبت پشم دیگر حیوانات طول بیشتری دارد. این الیاف مانند ابریشم درخشان است و به دلیل فلس های کمی که به روی سطح آن وجود دارد، خاصیت نمدی ندارد. خاصیت ارتجاع پذیری و دوام الیاف موهر بسیار بالا است. الیاف موهر رنگ پذیری بسیار خوبی دارند و خصوصیاتی مانند مقاومت در برابر شعله و چروک پذیری بسیار کم را دارا است. این الیاف عایق حرارتی بسیار خوبی هستند، به همین خاطر برای پوشاک پاییز و زمستان مورد استفاده قرار می گیرد. پارچه موهر مانند پارچه کشمیر و پارچه سیلک، لوکس و گران قیمت است، اما در این گروه پارچه های خاص، قیمت کمتری دارد. الیاف پشم بز آنگورا به نسبت الیاف پشم گوسفند گران قیمت تر و خاص تر هستند. معمولا پارچه ای که تماما از الیاف موهر تولید شده باشد بسیار گران قیمت و کمیاب است، به همین دلیل از این الیاف برای ترکیب با الیاف دیگر استفاده می شود. پشم های چیده شده از بزهای آنگورا جوان نازک تر و لطیف تر هستند، به همین خاطر برای تولید شال و روسری مورد استفاده قرار می گیرند. پشم های چیده شده از بزهای آنگورا پیر ضخیم تر و زمخت تر هستند، به همین دلیل است که از آن ها برای تولید فرش و پارچه های ضخیم زمستانی استفاده می شود. ۱۲ درصد کل الیاف موهر تولید شده از پشم بز آنگورا جوان و ۸۸ درصد آن از پشم بز آنگورا پیر تولید می شود.

بافت انواع پارچه موهر

از الیاف موهر برای بافت و تولید پارچه های مختلفی استفاده می شود. ممکن است از این الیاف برای بافت پارچه تویید استفاده شود و یا با آن پارچه ای ساده بافت و بدون طرح تولید شود. اما آنچه که به عنوان پارچه موهر در ایران شناخته می شود نوعی پارچه تریکو و کشبافت است که در بافت آن از الیاف موهر استفاده شده است. بافت پارچه موهر در جهت راستا پارچه بسیار با دوام است و در جهت عرض پارچه کاملا کشی است. بافت پارچه موهر فقط با استفاده از یک دسته نخ تار انجام می شود، به همین خاطر به آن کشبافت تاری گفته می شود.